Theo phong thủy phòng thờ, bàn thờ phải được đặt nơi có khí trường tốt nhất của ngôi nhà, hướng cũng phải hợp với mệnh gia chủ, đặc biệt tuyệt đối tránh bố trí phòng thờ ở những vị trí cấm kỵ
Theo quan niệm của người Phương Đông nói chung, người Việt nói riêng, phòng thờ được coi là thế giới tâm linh thu nhỏ, là nơi trang trọng và thiêng liêng nhất trong căn nhà để thờ cúng, thể hiện sự biết ơn và tưởng nhớ gia tiên, những người thân đã khuất. Chính vì vậy việc lựa chọn bàn thờ, bố trí phòng thờ sao cho phù hợp với phong thủy hết sức được chú trọng.
Phòng thờ, bàn thờ là nơi trang trọng, thiêng liêng nhất trong căn nhà, cần lựa chọn vị trí, hướng,… hợp lý, hợp phong thủy phòng thờ.
1. Những điều cần lưu ý khi bố trí phòng thờ, bàn thờ
1.1. Hướng, vị trí đặt phòng thờ, bàn thờ
Theo phong thủy, vị trí bố trí phòng thờ hay đặt bàn thờ trong nhà chiếm tới 70-80% giá trị trong phong thủy. Phòng thờ, bàn thờ phải được đặt nơi có khí trường tốt nhất của phong thủy ngôi nhà, tốt so với mệnh chủ nhà để mang lại tài lộc hay sức khỏe cho gia đình.
– Đối với nhà phố: Ngày nay với những ngôi nhà phố, khi thiết kế nhà ở, khu vực thờ cúng thường được đặt ở một phòng riêng biệt tại tầng trên cùng của ngôi nhà, tôn kính trang nghiêm không phạm vào phong thủy, đồng thời cũng rất thuận tiện cho việc cúng lễ và hóa vàng ngoài trời. Không nên đặt ngay trong phòng khách dưới tầng trệt bởi không thông thoáng, nhang khói khó thoát và làm giảm tính tôn nghiêm.
– Đối với những căn hộ chung cư: Không gian sinh hoạt bị hạn chế hơn, nên khi bố trí nội thất trong nhà kiến trúc sư thường sắp xếp nơi thờ cúng ở không gian phòng khách thông thoáng khí với các loại bàn thờ treo, kích thước nhỏ. Lưu ý không đặt ở vị trí có gió thổi hay ánh nắng chiếu vào vì nơi thờ cần tịnh âm.
– Về hướng của phòng thờ hay bàn thờ: Theo cách cơ bản nhất, nên bố trí hướng ngược lại với hướng người đứng thắp hương. Ví dụ mặt người đang thắp hương hướng về phía tây để thắp hương thì hướng của ban thờ là hướng đông.
Hướng ban thờ cũng phải tốt với mệnh chủ: hướng sinh khí, hướng thiên y, hướng diên niên, hướng phục vị để gia đình sẽ luôn gặp được các điều may mắn trong cuộc sống cả về sức khỏe và tài lộc.
1.2. Kích thước, màu sắc
Ngoài việc chú ý đến vị trí và hướng bố trí phòng thờ, gia chủ cũng cần quan tâm đến kích thước, màu sắc của bàn thờ sao cho tuân thủ theo đúng các quy luật phong thủy phòng thờ.
Hiện nay, có 2 loại bàn thờ được sử dụng phổ biến nhất tại Việt Nam là ban thờ treo trên tường và tủ thờ với các kích thước lớn nhỏ khác nhau tùy thuộc vào diện tích nhà. Hãy chú ý đo đạc cụ thể chiều rộng, chiều dài và chiều cao được tính từ mặt đất (hoặc mặt sàn nhà) tới mép trên của bàn thờ.
Chỉ cần đảm bảo rằng kích thước theo đúng tỷ lệ của ngôi nhà bạn, rơi được vào các cung cát của kích thước Lỗ Ban là đạt chuẩn yêu cầu theo phong thủy.
Về màu sắc, phòng thờ hợp màu sơn trung tính tức là không làm phòng thờ quá tối, cũng không quá sặc sỡ. Vì phòng thờ là nơi tôn nghiêm, yên tĩnh, và ấm cúng chứ không phải nơi u minh không rõ ngày đêm hoặc lòe loẹt, khoa trương.
Để thể hiện được sự tôn nghiêm nên lựa chọn những màu thâm trầm làm chủ đạo như nâu, vàng kem, màu gỗ và màu của những bức sơn mài, hoành phi câu đối, sơn son thiếp vàng…
1.3. Cách trang trí và bày biện bàn thờ
Không gian thờ cúng trong căn nhà lúc nào cũng cần phải được bài trí trang nghiêm, luôn luôn phải sạch sẽ và tương đối ngăn nắp để thể hiện sự thành kính mình đối với bề trên.
Ban thờ nên có độ cao tỷ lệ với người trong gia đình, tránh làm quá cao (phải leo trèo thiếu an toàn) hoặc quá thấp (dễ bị va chạm và thiếu tôn nghiêm). Trường hợp có nhiều tầng thờ thì xếp đặt theo thứ tự từ cao xuống thấp theo ngôi thứ.
Nên bố trí thêm tủ thờ hoặc kê một tủ nhỏ hay bàn vào khoảng trống bên dưới để thuận tiện sắp xếp vật dụng vào dịp có giỗ tết.
Bài trí và bày biện bàn thờ phải nghiêm trang nhưng không u tịch, bởi vì nhà ở gia đình (tính chất Dương) không bao giờ là một ngôi chùa hay đền – miếu – phủ – am. Kiêng kỵ các đồ vật không phải đồ cúng bày trên bàn thờ… Trên ban thờ bát hương, đèn nến, lọ hoa được bày cân đối với nhau.
1.4. Nguyên tắc chiếu sáng ở phòng thờ
– Phòng thờ mang không khí trang nghiêm, ấm cúng, gần gũi không để tạo cảm giác lạnh lẽo, u ám nên cần sử dụng ánh sáng vàng ấm.
– Chỉ nên bố trí khoảng 2 đến 3 loại ánh sáng, không nên lắp nhiều bóng đèn sẽ ảnh hưởng đến tính chất trang nghiêm của nơi thờ cúng.
– Phòng thờ cần được lưu ý bố trí ánh sáng đèn không được chiếu thẳng vào mặt người ngồi khi hành lễ thờ cúng.
– Lưu ý nếu ở bên tường có treo hoành phi câu đối hoặc tranh nên bố trí hai đèn âm tường mỗi bên bức tranh.
2. Những điều kiêng kị trong phong thủy phòng thờ
Ngoài việc lựa chọn hướng, vị trí cho phù hợp, lựa chọn và bày biện nơi thờ cúng trang nghiêm, các chuyên gia phong thủy cũng lưu ý những điều kiêng kỵ nhất định cần tránh dưới đây.
– Bàn thờ không được trực xung với cửa chính, vì sẽ bị nắng và gió chiếu, thổi thẳng vào ban thờ sẽ làm cho ban thờ bị nhiều tia xạ và dương khí. Nếu như hướng của bàn thờ ngược với hướng của nhà sẽ khiến cho gia đình không hòa thuận, nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến việc không có con nối dõi.
– Ban thờ kỵ có gương đối diện, vì gương tạo ra các hung khí bay đến bàn thờ.
– Phong thủy bàn thờ bị suy nếu đặt cạnh tường bếp đun, đặt ở ban công… hoặc nằm cạnh, nằm dưới, dựa lưng vào nhà vệ sinh. Không được kê giường ngủ cạnh hoặc đối diện bàn thờ….
– Không đặt bàn thờ ở phía dưới cầu thang, dưới xà ngang hoặc vị trí khuất lấp tối tăm điều này sẽ gây áp lực lên các thành viên trong gia đình, khiến sức khỏe sa sút, thường xuyên đau đầu.
– Phía bên tay trái của bàn thờ luôn luôn phải giữ gìn sạch sẽ, đồ đạc gọn gàng. Nếu như bên trái có thùng rác hoặc các vật ô uế thì sẽ gây ảnh hưởng đến vận thế, sức khỏe và sự nghiệp của gia đình. Bên phải bàn thờ không nên đặt đồ điện, bởi vì như vậy sẽ phạm vào sát khí của Bạch Hổ, dễ xảy ra chuyện không may.
– Khi lập bàn thờ thường lập song song với nhập trạch để đảm bảo tính phong thủy, nên ngoài thời gian phù hợp với thời gian làm lễ nhập trạch, lễ cúng tế hay hợp tuổi gia chủ, người ta còn chú ý tới những thời điểm xuất hiện sao Bát Bạch để hóa giải sát khí trong phong thủy phòng thờ.
– Không nên để phụ nữ mang thai lập bàn thờ hay động vào bàn thờ hoặc bát hương tránh ảnh hưởng phong thủy. Người bốc bát hương thờ cúng nên là gia chủ là người đàn ông trong gia đình, phải thật sự thành tâm.